"امیرمحمد زند" در سال 1357 در تهران متولد شد و در رشته کارگردانی در دانشگاه La sapienza رم ایتالیا تحصیل کرده است. اولین بار در نقش کوتاهی در سریال «هزاران چشم» مقابل دوربین تلویزیون قرار گرفت، اما با بازی در سریال مناسبتی ماه رمضان «نسیم رویا» به مخاطبان تلویزیون شناخته شد و بعدها نقش پررنگ و ماندکارش در سریال «به دنیا بگویید بایستد» او را هر چه بیشتر به علاقهمندان سریالهای تلویزیونی معرفی کرد. پخش سریال «زمین انسانها» و فیلمسینمایی«کیمیا و خاک» از شبکه آیفیلم بهانهای شد تا با وی به گفتگو بنشینیم.
با توجه به اینکه خارج از ایران تحصیل کردید و چطور شد که به عرصه بازیگری وارد شدید و به عنوان اولین کار هنری چطور به پروژه «هزاران چشم» معرفی شدید؟
خب جواب این سوال نیاز به تفسیر زیادی دارد. من ابتدا در پروژه «هزاران چشم» کار کردم و بعد برای ادامه تحصیل به خارج از ایران رفتم و بعد از بازگشت، کار هنری رو ادامه دادم و در پروژههای مختلف کار کردم.
شما بیشتر در تلویزیون کار میکنید تا در سینما. این انتخاب اختیاری شماست یا بسته به شرایط این انتخاب رو دارید؟
این سوال رو باید از مافیاها بپرسید. نباید از من بپرسید.
یعنی شما دوست دارید در سینما کار کنید ولی شرایط ایجاد نمیشه؟
من هیچ ترجیحی ندارم. من از هر فیلمنامهای که خوب باشد و کارگردان کار و نقش خوب باشد، استقبال میکنم. واقعاً برای من تلویزیون و سینما فرقی نداره چون کار بازیگر، بازی کردنه حتی در تئاتر. حالا مدیوم اینها با هم فرق دارد. و کسی که بازیگری بلد است بر اساس نقشی که قراره کار کنه بازیش رو تنظیم میکنه. این مسئله که چرا من در سینما کم کار میکنم، خب من با فیلم «اتوبوس شب» وارد سینما شدم و بخاطر بازی در این فیلم هم دیپلم افتخار گرفتم. ولی بعد از آن چون به کسی وصل نبودم و پارتی و مافیایی نداشتم در سینما کم کار شدم.
خب با توجه به اینکه تحصیلات شما در رشته کارگردانی است، هیچ وقت به این مسئله فکر کردید که در این رشته در سینما فعالیت کنید؟
من چند فیلم کوتاه و یک فیلم نیمه بلند ساختم. «یک آن اشتباه» فیلم نیمه بلند من بود که یک پروداکشن حرفهای داشت. عواملی که در این فیلم با من کار کردند فرشاد گلسفیدی، علیرضا علویان، بهشاد عبدی بودند که عوامل حرفهای لطف کردند و با من در این پروژه همکاری کردند. خب کارگردانی هم مثل بازیگریست سرمایهگذار نیاز داره که مسئله سرمایهگذار هم به مافیا در سینما برمیگردد. این مسئله بسیار غمانگیزیست اگر من بخوام توضیح بدم.
کدام نقشی که بازی کردید را بیشتر دوست دارید؟
من نقشی را که در «اتوبوس شب» بازی کردم را دوست داشتم. همینطور نقشی که در سریال «زمین انسانها » بازی کردم. سریال «به دنیا بگویید بایستد» هم جز کارهایی هست که دوست داشتم.
سریال «به دنیا بگویید بایستد» به نوعی باب آشنایی بیشتر مخاطب تلویزیون رو با شما باز کرد.
من در سریال «نسیم رویا» در سال 81 شناخته شدم. اولین سالی بود که تلویزیون تصمیم گرفته بود که یک سریال ماهرمضانی بسازد. آن زمان دو شبکه هم بیشتر در ماه رمضان، در آن سالها سریال نداشت . در این کار با مرحوم "حسن جوهرچی" و خانم "ژاله صامتی" و... همبازی بودم.
نقشی بوده که دوست داشتید بازی کنید اما شرایط برای ایفای اون نقش در ژانر خاصی پیش نیامده؟
خب مسلماً پیش آمده. در ایران به صورت کلی نقش نوشته نمیشود. نقشهایی که در ایران نوشته میشه متأسفانه یا مثبت هست یا منفی. کمتر نویسندهها و کارگردانها و تهیهکنندهها به سمت نقشهای خاکستری میروند. مقصودم نقشهاییست که از نظر بازیگر جذابیت داشته باشه برای بازی. نقشهایی که هست چه در سینما و چه در تلویزیون اگر دقت کنید نقشهای معمولی و دم دستی هست. خب به هرحال نقشهایی بوده که دوست داشتم بازی کنم.
بریم سراغ سریال «زمین انسانها» و نقشی که شما در این سریال ایفا کردید. چه کردید که نزدیک شدید به حس و حال پزشکی جوان که در یک سانحه همسر و فرزندش رو از دست داد. چه المانهایی به شما کمک کرد که به خوبی از پس بازی در این نقش برآمدید؟
در مورد سریال «زمین انسانها» باید بگم مثل همه پروژهها به من پیشنهاد شد. این سریال مربوط به ده سال پیش هست فکر میکنم. متن تعدادی از قسمتها آماده بود من متنها رو مطالعه کردم. چون از قبل با آقای "داوودی" آشنایی داشتم و باهاشون کار کرده بودم. به هرحال حضور استاد نصیریان هم باعث شد که این نقش را قبول کنم و شانس این رو داشتم که کنار ایشون بازی کنم. اینکه در این سریال خوب ایفای نقش کردم نظر لطف شماست ولی در جواب به این سوال که معمولاً خبرنگارها میپرسند باید یک کلاس بازیگری گذاشت تا بشه توضیح داد که بازیگر باید چه بکند که به نقش نزدیک بشه. جواب این سوال یک پروسه طولانی داره. فقط به این نکته بسنده میکنم که به هرحال به شخصه بازیگری هستم که به طور توامان از تکنیک و حس برای بازی استفاده میکنم. بازیگری هستم که سعی دارم به طور تکنیکی بازی کنم و هم به طور حسی به نقش نزدیک بشم. حالا اگر این اتفاق در بعضی از اوقات میافتد، البته من همیشه خودم رو موفق نمیدونم ولی خب به هرحال کار هنری طوری هست که بعضی وقتها درست از آب درمیاد و بعضی وقتها هم درنمیاد. حتی یک کارگردان خیلی خوب هم اگر شما دقت کنید در سطح دنیا میبینید که از بین همه فیلمیهایی که میسازد سه یا چهار تا فیلم خوب دارد. این اتفاق هست دیگر.
خب بعضی از بازیگرها ادعا میکنند که برای اینکه به نقشی نزدیک بشن باید مثلاً دورهای تنها باشند یا اینکه در شرایط مشابه قرار بگیرند.
این حرفها در حد شعار و پز است. اگر بازیگری سواد بازیگری داشته باشد هرگز از این حرفها نمیزند. چون استایلها و سیستمهایی بازیگری در دنیا مشخص شده هست. یا بر اساس متد استانیسلاوسکی هست، یا بر اساس متد برشت که در دنیا منسوخ شده است و یا بر اساس متد اکتینگ. در دنیای امروز بازیگران به روش متد اکتینگ کار میکنند. که متد اکتینگ به طور خلاصه همان تلفیق حس و تکنیک هست. این چیزها که باید در نقش ریز شدن و در شرایط مشابه قرار گرفتن یک نوع شعار محسوب میشود. اگر اینطور بود که باید برای بازی در نقش یک قاتل آدم کشت. (میخندد). این مسائل را من قبول ندارم.
فکر کنید جای پرداخت به چه موضوعاتی در فیلمهای سینمایی و سریالها خالی است؟
خیلی موضوعاتی زیادی هست. گفتن من دردی را دوا نمیکند. مسائل فرهنگی زیادی هست. اگر به عمق بخواهیم نگاه کنیم مشکلات و مسائل بزرگ فرهنگی و هنری در کشور ما وجود دارد که بزرگترین مشکلی هم که داریم این هست که همه فکر میکنیم که میدونیم. دچار یک وهم خود دانستگی هستیم که این مسئله باعث میشود که به دنبال تحقیق و مطالعه نریم. سرانه مطالعه در کشور خیلی پایین. نمیگم همه مردم ولی تعداد زیادی از ایرانیان اینطور هستند. مثلاً در جام جهانی مقابل هتل رونالدو رفتند و شعارهای خوبی ندادند. این نشان میدهد که ما در مسائلی دچار فقر فرهنگی هستیم. بنابراین مسائل مختلفی وجود دارد که باید به آنها پرداخت. که من نمیدونم به چه دلیل به آنها پرداخته نمیشود. به هزار مورد تاریخی پرداخته میشه ولی به شاهنامه پرداخته نمیشه. من همیشه معتقد هستم اگر یک گروه متخصص و حرفهای تشکیل بشه که شاهنامه رو به یک فیلمنامه تبدیل کنند قطعاً یک سریال جهانی خواهد شد. ما اساساً درامی قویتر از شاهنامه نداریم ولی اینکه چرا روی آن کار نمیکنیم جای سوال داره. فیلمهای تاریخی زیادی کار میکنیم، البته نه اینکه پرداختن به اونها بد باشه ولی اول باید به ریشههای خودمان برسیم اگر میخواهیم برای فرهنگمان کاری کنیم. باید به مردم خوراک فرهنگی بدهیم. این اتفاقها نمیافتد. حقیقتاً من مثل خیلی از هنرمندای دیگه اینقدر دل پری دارم اگر واقعاً اجازه بدهند دوست دارم که فریاد بکشم. از زمانی که سریال «زمین انسانها » پخش شده ما در موارد عمقی پیشرفت زیادی نداشتیم.
در حال حاضر مشغول فعالیت در پروژهای هستید؟
بله. الان یک قراردادی بستم برای سریال «مرگ خاموش» با نام قبلی «سارق روح» که سری اولش هم پخش شده. به کارگردانی آقای" احمد معظمی" و تهیه کنندگی" ابوالفضل صفری" که فیلمبرداری این کار شروع شده و من فکر میکنم از هفته دیگه جلوی دوربین میروم. یک سریال 25 قسمتی هست که در یکی از نقشهای اصلی بازی میکنم. سریال «ستایش» هم هست که در حال فیلمبرداری هست و من در ادامه نقش قبلی خودم، داماد ستایش، حضور دارم. نقش من از لحاظ طولی کم شده اما از لحاظ عرضی نقش بسیار تأثیرگذار و مهمی خواهد بود.
پیامی دارید برای مخاطبان آیفیلم؟
خیلی خوشحالم که شبکهای مثل آیفیلم وجود داره. تا جایی که من اطلاع دارم جزء شبکههایی است که در دنیا مطرح هست. مخاطبان خارج از کشور این شبکه را دنبال میکنند. که جایی بسی مباهات داره. پیشنهاد میکنم که شبکه آیفیلم هم شروع به تولید سریال بکند نه اینکه فقط آثار گذشته رو بازپخش کنه.
البته شبکه آیفیلم تولید سریال داشته.
خب تولیدات داشته اما از نظر تعداد موفق نبوده. پیشنهاد من به مدیران محترم آیفیلم این است که دیگر زمان آن رسیده که تولیدات منحصرفردی برای آیفیلم داشته باشند. چرا که جایگاه آیفیلم بالاتری از چیزی است که الان در آن قرار دارد. مخاطبان آیفیلم هم که مردم عزیز ایران هستند و من مخلص همه هستم چون آنها ولی نعمت ما هستند.
مصاحبه کننده سمانه مقدم برای وبسایت آیفیلم (تیر۹۷)